Πρώτη μέρα στο σχολείο

Επιμέλεια: Μαίρη Κάντα




Σεπτέμβριος...Φθινόπωρο...Η αγαπημένη μου εποχή. Η εποχή που σηματοδοτεί την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Ποιός μπορεί να ξεχάσει τα χρόνια του σχολείου; Τα μαθητικά τετράδια με τους ήρωες της Disney, τα μολύβια, τις πολύχρωμες κασετίνες, τα βιβλία, την σχολική αίθουσα με τα θρανία, τον δάσκαλο με το χαμόγελο.... Ποιός άραγε μπορεί να ξεχάσει τον ήχο του κουδουνιού για το διάλειμμα ή την πρώτη μέρα; Η πρώτη μέρα στο σχολείο είναι κάτι που όλοι θυμόμαστε όσα χρόνια κι αν περάσουν.


"Φέτος αρχίζουμε σχολείο, πάμε πρώτη τάξη!" θα ακούσετε να λένε οι μαμάδες και οι μπαμπάδες που θα συνοδέψουν φέτος τα φρέσκα "πρωτάκια" για πρώτη φορά στο σχολείο. Η είσοδος στο δημοτικό είναι κάτι νέο τόσο για το παιδί, όσο και για τον γονιό και έτσι ο καθένας τους ζει, από την θέση του, την δική του αγωνία. Η πρώτη μέρα στο σχολείο σηματοδοτεί μία μεγάλη αλλαγή για το παιδί, καθώς φεύγει από το σπίτι και την συνεχή φροντίδα της οικογένειας και κάνει την μεγάλη έξοδο προς την κοινωνία, έτσι όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στη σχολική τάξη.Το καινούργιο αυτό περιβάλλον συνθέτει μία πρωτόγνωρη πραγματικότητα για το παιδί.

Τα περισσότερα παιδιά ακούν με χαρά την είδηση ότι θα πάνε στο σχολείο, καθώς ανυπομονούν να κάνουν νέους φίλους, να μάθουν να διαβάζουν και να έρθουν σε επαφή με νέα πράγματα και ενδιαφέροντα. Ξεκινούν τις σχολικές τους δραστηριότητες χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και προσαρμόζονται στις νέες τους υποχρεώσεις και το καινούριο περιβάλλον με ιδιαίτερη ευκολία. Σημαντικό ρόλο στη γρήγορη προσαρμογή τους παίζει η προσωπικότητα του κάθε παιδιού, η καλή του σωματική και ψυχική υγεία, το σωστό οικογενειακό περιβάλλον αλλά και η κοινωνικότητα του.

Όμως, για κάποιους μικρούς μας φίλους, η είσοδος στο σχολείο είναι μία πολύ δυσάρεστη εμπειρία. Και αυτό συμβαίνει γιατί από την ώρα που περνούν το κατώφλι του σχολικού κτιρίου, ανοίγουν ένα "παράθυρο" σε έναν νέο κόσμο με περισσότερες ευθύνες και υποχρεώσεις.Μαθαίνουν από νωρίς τα "πρέπει" και τα "μη". Παράλληλα, οι απαιτήσεις αυτού του νέου περιβάλλοντος είναι πολλές και το παιδί πρέπει να μάθει να ανταποκρίνεται γρήγορα για να αφομοιωθεί από το σύνολο και να μη απομονωθεί. Τα παιδιά βρίσκουν αυτή τη "νέα ζωή" πιο δύσκολη και πιο δυσάρεστη, γεγονός που τα κάνει να συμπεριφέρονται περίεργα. Τις πρώτες μέρες του σχολείου, είναι θλιμμένα, δεν έχουν όρεξη για παιχνίδι και αρνούνται να πάνε στο σχολείο. Εξαιτίας αυτής της άρνησης, πολλές φορές συναντάμε πιο έντονα παθολογικά συμπτώματα, όπως τάση για εμετό, πόνο στο στομάχι, ζαλάδα κ.α.

Ο φόβος του αποχωρισμού και το άγχος της πρωτιάς είναι οι κυριότερες πηγές της αρνητικής συμπεριφοράς των παιδιών τις πρώτες μέρες του σχολείου. Το παιδί πρέπει να αποχωριστεί την οικογενειακή θαλμπωρή και την ασφάλεια του σπιτιού για αρκετές ώρες της ημέρας, να ενταχθεί και να αφομοιωθεί πλήρως από το νέο του περιβάλλον καθώς και να ανταγωνιστεί και να ξεπεράσει σε απόδοση τους συμμαθητές του. Έτσι, νοιώθει έντονα το άγχος του αποχωρισμού, το οποίο οφείλεται στο φόβο ότι θα χάσει την φροντίδα και την προστασία που του παρέχεται, μέχρι τότε, από την οικογένεια του.

Επίσης, από την πρώτη κιόλας στιγμή που το παιδί μπαίνει στο δημοτικό, το οικογενειακό περιβάλλον το φορτώνει με πολλές απαιτήσεις και φιλοδοξίες. Όπως είναι φυσικό, όσο μεγαλύτερες είναι αυτές οι προσδοκίες, τόσο περισσότερο το παιδί θα δυσκολευτεί να ανταπεξέλθει.Το άγχος της πρωτιάς, φέρνει το παιδί σε τόσο δύσκολη θέση, που είναι πολύ πιθανό να οδηγηθεί στη ανάπτυξη αντιδραστικών μηχανισμών.

Τι πρέπει λοιπόν να γίνει για να ξεκινήσει ομαλά η σχολική χρονιά για τα "πρωτάκια"; Και το κυριότερο, πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους ώστε να ξεπεράσει τους φόβους του και να αντιμετωπίσει τις πρώτες μέρες του σχολείου με χαμόγελο; Η προφανής απάντηση είναι με υπομονή και κατανόηση. Υπάρχουν όμως και μερικές πρακτικές που μπορούν να φανούν χρήσιμες για την ομαλή ένταξη των παιδιών στο σχολείο.

Αρχικά, οι γονείς μπορούν να επισκεφτούν μαζί με το παιδί το σχολικό χώρο μία μέρα πριν την έναρξη της χρονιάς. Δείτε μαζί με το παιδί τις τάξεις, πείτε μία "καλημέρα" στους δασκάλους. Έτσι το παιδί θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει καλύτερα το χώρο, να γνωρίσει τους δασκάλους και να μη τρομάξει την μέρα του αγιασμού. Βοηθήστε το παιδί να προσαρμοστεί καλύτερα γνωρίζοντας του και άλλα υποψήφια "πρωτάκια" για να κάνει παρέα. Με αυτό τον τρόπο θα έχει μερικά γνωστά πρόσωπα στην αρχή της σχολικής χρονιάς.

Την πρώτη ημέρα καλό θα ήταν να συνοδεύσετε το παιδί στο σχολείο. Η παρουσία του γονιού εκεί θα το ανακουφίσει, καθώς δεν θα αισθάνεται μόνο του τουλάχιστον τα πρώτα λεπτά επαφής με το καινούριο περιβάλλον. Όμως, προσέξτε να μη το παρακάνετε και μείνετε εκεί περισσότερο. Σκοπός είναι να του δώσετε θάρρος στη αρχή για να αισθάνεται στη συνέχεια άνετα να πηγαίνει μόνο του. Η συνεχής παρουσία σας εκεί θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Ακόμα,πείτε στο παιδί σας για τις δικές σας εμπειρίες από το σχολείο, τις ευχάριστες και τις αστείες. Μη διστάσετε να του μιλήσετε για το άγχος και την αγωνία που είχατε και εσείς την πρώτη μέρα, εξηγήστε του όμως ότι αυτό είναι φυσιολογικό και απολύτως αποδεκτό. Τονίστε του, ότι αυτό είναι κάτι που πολύ γρήγορα το ξεχάσατε.

Μιλήστε στο παιδί με ειλικρίνεια.Μη προσπαθήσετε να του πείτε ψέμματα. Δώστε μία ρεαλιστική εικόνα του σχολείου. Εξηγήστε του με απλά λόγια τους κανόνες του σχολείου, τις υποχρεώσεις που θα έχει, μιλήστε για την υπακοή και τον σεβασμό απέναντι στο δάσκαλο. Μη ξεχάσετε να δώσετε έμφαση στα θετικά. Εκτός από υποχρεώσεις και διάβασμα το σχολείο έχει πολλά θετικά στοιχεία για το παιδί. Έτσι, θα μάθει να διαβάζει μόνο του τα αγαπημένα του βιβλία, τους υπότιτλους από τις αγαπημένες του ξένες σειρές, θα κάνει καινούριους φίλους, θα παίζει ομαδικά παιχνίδια και θα πηγαίνει εκδρομές.

Επίσης, μαζί με το παιδί πηγαίνετε να αγοράσετε τον σχολικό εξοπλισμό. Πηγαίνετε στα καταστήματα σχολικών για να διαλέξει το ίδιο τι θέλει να πάρει. Μπορεί να επιλέξει τη σάκα του ή την κασετίνα του ώστε να ξεκινήσει την χρονιά του με περισσότερο κέφι. Αφήστε να διαλέξει μόνο του και τα ρούχα του προκειμένου να αισθάνεται πιο άνετα με τον εαυτό του.

Τέλος, αγοράστε στο παιδί σας βιβλία που το προετοιμάζουν για την πρώτη του επαφή με το σχολείο. Διαβάστε τα μαζί του, συζητώντας το πώς αισθάνεται. "Η πρώτη μου μέρα στο σχολείο" των εκδόσεων "Σαββάλα" καθώς και "Αχ, αυτή η πρώτη μέρα στο σχολείο" των εκδόσεων "Κέδρου" είναι δύο καλές επιλογές βιβλίων που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά για την πρώτη μέρα του σχολείου.





Σχόλια